وقتی دمای هوا به زیر صفر می رسد، لوله کشی مناطق سردسیر وارد فازی بحرانی می شود. ترکیدگی ناگهانی، یخ زدگی آب، افت فشار یا حتی قطع کامل جریان، از مشکلاتی هستند که فقط در چند ساعت ممکن است خسارت های مالی بزرگی به جا بگذارند. در چنین شرایطی، اجرای دقیق و اصولی لوله کشی مناطق سردسیر به یک ضرورت فنی تبدیل می شود. در ادامه، نکات مهمی را بررسی می کنیم که رعایت آن ها می تواند عملکرد سیستم لوله کشی را حتی در سرمای شدید تضمین کند.
انواع لوله و اتصالات از برندهای مختلف
با بهترین قیمت، فقط با یک تماس
9 نکته مهم در لوله کشی مناطق سردسیر
برای جلوگیری از بروز مشکلاتی مانند یخ زدگی آب و ترکیدگی لوله در مناطق سردسیر باید هنگام لوله کشی به نکات زیر توجه کنید.
-
انتخاب محل مناسب برای عبور لوله ها
اولین قدم در طراحی درست لوله کشی مناطق سردسیر، انتخاب مسیرهای عبور است. عبور دادن لوله ها از دیوارهای بیرونی یا فضاهای بدون گرمایش (مثل سقف های شیروانی، زیرشیروانی، پارکینگ ها یا حیاط ها) ریسک یخ زدگی را به شدت افزایش می دهد. در عوض باید لوله ها را از داخل دیوارهای گرم و نزدیک به فضای داخلی عبور داد. هر چه لوله ها به منبع گرمایی نزدیک تر باشند، احتمال یخ زدگی کمتر می شود.
-
دفن لوله ها در عمق مناسب
در ساختمان هایی که مجبور به عبور لوله از فضای باز یا زیر زمین هستیم، عمق دفن اهمیت حیاتی دارد. اگر لوله ها کمتر از حد مجاز دفن شوند، به راحتی تحت تأثیر دمای منفی قرار می گیرند. در اکثر مناطق سردسیر، عمق یخبندان یا همان frost line بین ۶۰ تا ۱۲۰ سانتی متر است. لوله ها باید حداقل ۲۰ سانتی متر پایین تر از این خط قرار بگیرند تا خطر یخ زدگی را به صفر نزدیک کنند.
-
عایق کاری حرارتی لوله ها
در بحث لوله کشی مناطق سردسیر، عایق کاری نه تنها یک توصیه، بلکه یک الزام است. استفاده از عایق های فومی، پشم شیشه مخصوص، یا پوشش های پلی اتیلنی باعث می شود حرارت آب داخل لوله حفظ شده و در مواجهه با دمای منفی، زمان یخ زدگی به تأخیر بیفتد. همچنین برای مسیرهایی که در معرض باد سرد هستند، استفاده از عایق با روکشی ضد رطوبت ضروری است.
-
نصب نوار حرارتی یا کابل گرم کننده
در مناطقی که سرمای شدید و طولانی مدت دارند، عایق کاری تنها کافی نیست. در چنین شرایطی باید از نوارهای حرارتی الکتریکی یا Heat Tape استفاده شود. این نوارها به دور لوله پیچیده می شوند و با مصرف برق کم، دمای لوله را از یخ زدگی حفظ می کنند. این راهکار مخصوصاً برای لوله های روی پشت بام، حیاط، پارکینگ های بدون سقف یا نقاطی که امکان دفن لوله وجود ندارد، بسیار کاربردی است.
-
شیب گذاری مناسب لوله ها برای تخلیه
آب راکد در لوله، در دمای زیر صفر دشمن اصلی سیستم است. برای مقابله با این خطر، باید لوله کشی به گونه ای طراحی شود که شیب کافی برای تخلیه کامل آب وجود داشته باشد. این موضوع به خصوص در لوله های بیرونی یا لوله هایی که استفاده روزانه ندارند، حیاتی است. وجود شیر تخلیه در پایین ترین نقطه هر خط لوله نیز توصیه می شود تا در زمان های لازم، امکان تخلیه سریع فراهم باشد.
-
استفاده از لوله های پلیمری مقاوم به سرما
انتخاب متریال لوله در لوله کشی مناطق سردسیر تأثیر زیادی در طول عمر سیستم دارد. برخی از لوله های پلیمری مانند PEX یا پلی اتیلن کراس لینک شده، مقاومت بالایی در برابر یخ زدگی دارند و در صورت انبساط آب، به جای ترکیدن، موقتاً تغییر شکل می دهند و سپس به حالت عادی برمی گردند. انتخاب این نوع لوله ها در مسیرهای پرریسک می تواند احتمال ترکیدگی را به حداقل برساند.
-
اجرای اصولی اتصالات و جوش ها
یخ زدگی بیشتر مواقع از نقاط اتصال شروع می شود، چون اغلب این بخش ها یا به خوبی عایق نمی شوند یا کیفیت اجرای آن ها پایین است. برای جلوگیری از این مشکل، حتماً باید از اتصالات باکیفیت استفاده شود و جوشکاری لوله ها با دستگاه تنظیم شده و حرارت دقیق انجام گیرد. همچنین همه اتصالات باید عایق کاری جداگانه داشته باشند، چون درزها به شدت مستعد جذب سرما هستند.
-
پیش بینی مسیرهای دسترسی برای تعمیرات
در بسیاری از پروژه ها، لوله ها داخل دیوار یا زیر کف پوش دفن می شوند و هیچ مسیری برای دسترسی ندارند. در مناطق سردسیر، این کار می تواند در صورت ترکیدگی یا یخ زدگی فاجعه آمیز باشد. به همین دلیل، در طراحی لوله کشی مناطق سردسیر باید برای مسیرهای اصلی لوله کشی، شفت های دسترسی یا دریچه های بازدید در نظر گرفته شود تا در مواقع اضطراری نیازی به تخریب گسترده نباشد.
-
مراقبت از لوله های متصل به منابع باز
در بسیاری از ویلاها یا خانه های روستایی، لوله کشی به مخازن هوایی، منبع های زمینی یا استخرها متصل است. این نقاط معمولاً در معرض بیشترین یخ زدگی هستند. برای جلوگیری از یخ زدگی باید یا لوله ها تخلیه شوند، یا با نصب شیر برقی و ترموستات، جریان آب در لحظات بحرانی قطع و مسیر تخلیه فعال شود. بی توجهی به این موضوع می تواند در شب های سرد، یک انفجار خاموش در دل لوله ایجاد کند.
اهمیت سرویس و پایش دوره ای در فصل سرما
مهم نیست لوله کشی چقدر اصولی و حرفه ای انجام شده باشد، اگر بدون سرویس بماند، آسیب پذیر خواهد بود. در فصل سرما، باید به طور منظم دمای محیط های بدون گرمایش بررسی شود. فشار سیستم آب تست گردد و از عدم وجود نشتی یا ترک پنهان در مسیر لوله کشی اطمینان حاصل شود. همچنین وجود مانومتر یا گیج فشار در لوله های اصلی، کمک می کند تا افت های غیرعادی را سریع تر شناسایی کنیم.
نقش سیستم های گرمایشی کمکی در پایدارسازی شبکه
در پروژه هایی که بخشی از لوله کشی از فضای سرد عبور می کند و امکان دفن یا عایق کاری کافی وجود ندارد، نصب سیستم های گرمایشی کمکی مثل هیترهای خطی یا فن کویل های کوچک در مجاورت لوله ها می تواند بسیار مؤثر باشد. این سیستم ها در زمان هایی که دمای محیط به زیر صفر نزدیک می شود، به صورت خودکار فعال شده و محیط اطراف لوله را گرم نگه می دارند.
لوله کشی مناطق سردسیر فراتر از اجرای معمولی لوله کشی است. هر تصمیم اشتباه یا اجرای غیراصولی در این شرایط آب وهوایی، ممکن است به هزینه های سنگین، ترکیدگی لوله، خرابی سازه و آسیب به سیستم گرمایشی منجر شود. رعایت نکاتی مانند مسیرگذاری مناسب، عایق کاری کامل، انتخاب متریال مناسب، نصب تجهیزات گرمایشی و طراحی سیستم با قابلیت دسترسی، تنها راه حل های واقعی برای اطمینان از عملکرد پایدار لوله کشی در سرمای زیر صفر هستند. سرمایه گذاری روی این اصول، نوعی بیمه دائمی برای ساختمان در برابر سرمای زمستان است.
بیشتر بخوانید
مهمترین نکات در لوله کشی پکیج ساختمان
نحوه تشخیص نشتی لوله آب توکار و روکار
دلیل پوسیدگی لوله آب چیست؟ مهمترین عوامل پوسیدگی
